Ο οικισμός

Περιγραφή οικισμού

        Η Ψιλή Άμμος, είναι ένας από τους πιο όμορφους παραθεριστικούς οικισμούς της Σάμου ενώ, στους λόφους που σχηματίζονται γύρω από αυτήν φύεται πυκνή χαμηλή πράσινη βλάστηση. Γύρω της απλώνονται απότομες πλαγιές, που την αγκαλιάζουν στοργικά προστατεύοντας την απ’ τους ανέμους και δημιουργούν ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Η Ψιλή Άμμος βρίσκεται στην νοτιοανατολική ακτή του νησιού εννέα (9) χιλιόμετρα από το Βαθύ, την πρωτεύουσα της Σάμου.

     Ένας πορθμός πλάτους μόλις 1.650 μέτρα, (ο επταστάδιος πορθμός των αρχαίων) χωρίζει την Ψιλή Άμμο απ' τα μικρασιατικά παράλια της άλλοτε ακμάζουσας Ιωνίας.

     Μπορεί κανείς εύκολα να γνωρίσει τον οικισμό. Στην περιήγησή του ο διαβάτης  συναντά την πηγή του Αγίου Νικολάου, από την οποία υδρεύεται μέρος του οικισμού και αρδεύονται γειτονικά περιβόλια και κτήματα. 

Δίπλα από την πηγή βρίσκεται το εξωκλήσι Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Άγιος Νικόλαος) που βρίσκεται στο κτήμα Καλτάκη και  εορτάζει στις 6 Αυγούστου και 6 Δεκεμβρίου εκάστου έτους.

      Η μαγευτική εικόνα του οικισμού συμπληρώνεται με τον λόφο Πυργάκι. Στην κορυφή του σε υψόμετρο 46 μέτρων, βρίσκεται το εξωκλήσι του Αγίου Χρυσοστόμου του Νέου Επισκόπου Σμύρνης. Εορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (μεταξύ 7 και 13) Σεπτεμβρίου εκάστου έτους. Η ιδέα της ανέγερσής του ανήκει στο Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμου και Ικαρίας κ.κ Ευσέβιο. Οι εργασίες ανέγερσης ολοκληρώθηκαν το 2002 από τον επιχειρηματία της Σάμου κ. Βασίλειο Λουίζο εις μνήμην του πατέρα του Αντωνίου Λουίζου, με την επιμέλεια του Φιλοτεχνικού Ομίλου Σάμου. Ο χώρος συμπληρώνεται με το καλλιμάρμαρο ιερό μνημείο προς τιμή των ηρωικώς πεσόντων στη Μικρά Ασία Σαμίων περιόδου 1919-1922. Η πρωτοβουλία οφείλεται στον αείμνηστο Πρόεδρο του Φ.Ο.Σ. Κώστα Ι. Πτίνη, ιστορικό-συγγραφέα.  Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1987. Η 14^η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε ως ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, αν η 14^η Σεπτεμβρίου δεν συμπίπτει να είναι ημέρα Κυριακή, ο εορτασμός γίνεται την πρώτη Κυριακή μετά την 14^η Σεπτεμβρίου.

 

      Στην περιοχή βρίσκεται ο Υδροβιότοπος της Αλυκής Ψιλής Άμμου, ο οποίος αποτελεί σπάνιο οικότοπο. Πρόκειται για μικρή παράκτια λιμνοθάλασσα με καλαμώνα (Phragmites), η οποία το καλοκαίρι στεγνώνει σχεδόν τελείως. Η συνολική του έκταση είναι 420 στρέμματα από τα οποία, τα 350 είναι η παλιά Αλυκή που σταμάτησε να λειτουργεί το 1965 και τα 70 στρέμματα είναι έλος. 

Φωτογραφία:Μάνος Ελευθερόγλου

      Ο βιότοπος της Αλυκής είναι στενά συνδεδεμένος με τους μεγάλους υδροβιότοπους της Μικρασίας στο Δέλτα του ποταμού Μαιάνδρου και στο Δέλτα του ποταμού Κάυστρου. Για τον λόγο αυτό στην Αλυκή φιλοξενούνται περισσότερα πουλιά από πολλά άλλα νησιά και αποτελεί σημαντικό σταθμό για πολλά μεταναστευτικά είδη, όπως φλαμίνγκο, ερωδιούς, αγριόπαπιες, καλομακανάδες, κ.ά. Η περιοχή έχει αναγνωριστεί σαν βιότοπος στον κατάλογο που έχει εκδώσει το ΕΚΒΥ, περιλαμβάνεται στα CORINE και στο NATURA 2000.  

Φωτογραφία: Νίκος Χατζηιακώβου

Φωτογραφία: Νίκος Χατζηιακώβου

      Αυτοδιοικητικά και σύμφωνα με τις αλλαγές που επέφερε το Πρόγραμμα Καλλικράτης, η Ψιλή Άμμος ανήκει στην Τοπική Κοινότητα Παλαιοκάστρου της Δημοτικής Ενότητας Βαθέος του Δήμου Σάμου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο οικισμός βρέθηκε να έχει 49 μόνιμους κατοίκους, δηλαδή η Ψιλή Άμμος είναι ένας μικρός οικισμός του Δήμου Σάμου και μάλιστα σε σειρά/μέγεθος πληθυσμού 56η (στον Δήμο Σάμου). Τα όρια του οικισμού καθορίστηκαν με το ΦΕΚ1071/1986.

      Κάθε επισκέπτης της Ψιλής Άμμου θα κλείσει τον οικισμό βαθειά στην καρδιά του και θα ονειρεύεται τη μέρα που θα μπορέσει να επιστρέψει

Ονομασία

      Ο οικισμός χρωστάει το όνομά του στην  ψιλή άμμο από την οποία αποτελείται η ομώνυμη παραλία του. 

Φωτογραφία:Σταμάτης Θ. Γούναρης

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

      Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 735 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 442,2mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Σάμου, έτη 1978-2002). Η επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1978-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 31^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1978-2004).

Γεωγραφικές συντεταγμένες

       37° 42' 30.32" N  27° 1' 3.06" E

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

      Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από ετερογενείς αγροτικές εκτάσεις, αγροτικές εκτάσεις με σημαντικό ποσοστό φυσικής βλάστησης, θάμνους, χορτολίβαδα και σκληρόφυλλη βλάστηση.